Czym są kwasy Omega-3?

O prozdrowotnym działaniu kwasów Omega-3 słyszał chyba każdy. Co przemawia za koniecznością ich spożywania i dlaczego są takie istotne? Czym się różnią od siebie poszczególne kwasy Omega-3?

Omega-3 – co to właściwie za tłuszcze?

Kwasy Omega-3 należą do grupy niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych. Oznacza to, że organizm nie jest w stanie wytworzyć ich samodzielnie. Ponieważ są one istotne i niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania i zachowania dobrego zdrowia, należy dostarczać je z pożywieniem.

Kwasy tłuszczowe Omega-3 to grupa, do której należą 3 różne substancje. Wszystkie razem mają kluczowy wpływ na zdrowie i kondycję człowieka, jednak każdy działa odrobinę inaczej.

Kwas ALA (alfa-linolenowy)

Kwas α-linolenowy jest prekursorem pozostałych kwasów Omega-3 (DHA i EPA), co oznacza, że to z niego powstają dwa pozostałe na drodze przemian chemicznych. Oprócz tego jest to bardzo silny przeciwutleniacz, który zmniejsza stres oksydacyjny w komórkach, zapobiega utlenianiu się kwasów tłuszczowych i skutecznie zwalcza wolne rodniki, dzięki czemu spowalnia procesy starzenia się komórek.

Do pozostałych właściwości ALA należą:

• zmniejszenie ryzyka chorób serca poprzez wpływ na prawidłową regulację gospodarki lipidowej organizmu,
• zapobieganie powstawaniu zakrzepów, dzięki zmniejszaniu aglutynacji (zdolności do sklejania się) krwinek,
• wpływ na prawidłowe funkcjonowanie mózgu i układu nerwowego, poprzez ograniczenie wpływu wolnych rodników.

Najlepszym źródłem kwasów ALA są oleje roślinne (sojowy, rzepakowy, lniany), soja, orzechy włoskie i migdały.

Kas DHA (dokozaheksaenowy)

Kwas DHA w niewielkiej ilości produkowany jest w organizmie z kwasu EPA, jednak są to ilości niewystarczające dla prawidłowego funkcjonowania ludzkiego ciała. Znajduje się on głównie w ścianach komórek i przestrzeni pomiędzy nimi, regulując procesy przesyłania informacji między komórkami. 

Kwas DHA w organizmie:

• wspiera prawidłowy rozwój i funkcjonowanie układu nerwowego i mózgu,
• obniża poziom trójglicerydów i złego cholesterolu LDL we krwi, zmniejszając ryzyko wystąpienia nadciśnienia, miażdżycy i choroby wieńcowej,
• obniża ryzyko wystąpienia depresji.

Najbogatszym źródłem tego kwasu są tłuste ryby morskie, algach, jajach i mleku. Można znaleźć go także w tranie.

Kwas EPA (eikozapentaenowy)

W organizmie EPA wykorzystywany jest głównie do syntezy cząsteczek redukujących stany zapalne (tzw. eikozanoidów). Stanowi budulec błon komórkowych, a także jest źródłem energii dla organizmu. Oprócz tego EPA:

• wspiera prawidłową kondycję układu nerwowego i mózgu, zapobiegając chorobom degeneracyjnym (Alzheimer, demencja),
• reguluje produkcję serotoniny (hormonu szczęścia), obniżając ryzyko depresji,
• wpływa korzystnie na regulację gospodarki lipidowej, chroniąc przed miażdżycą i nadciśnieniem.

EPA można znaleźć w tłustych rybach morskich (dorsz, łosoś, tuńczyk) oraz w oleju pozyskiwanym z wątroby dorsza (tranie).

Bibliografia:

1.  BAKER, Ella J., MILES, Elizabeth A., BURDGE, Graham C., et al. Metabolism and functional effects of plant-derived omega-3 fatty acids in humans. Progress in lipid research, 2016, vol. 64, p. 30-56.
2. Singh M. (2005). Essential fatty acids, DHA and human brain. The Indian Journal of Pediatrics, 72(3), 239-242.
3. LOPEZ-HUERTAS, Eduardo. Health effects of oleic acid and long chain omega-3 fatty acids (EPA and DHA) enriched milks. A review of intervention studies. Pharmacological research, 2010, vol. 61, no 3, p. 200-207.